LANDSRÉTTUR Dómur föstudaginn 20. desember 2019. Mál nr. 255/2019 : Vörður tryggingar hf. ( Eva B . Helgadóttir lögmaður ) gegn A ( Jónas Þór Jónasson lögmaður) Lykilorð Skaðabætur. Líkamstjón. Varanleg örorka. Lífeyrisréttur. Útdráttur A varð fyrir vinnuslysi árið 2014. Ekki var ágreiningur um bótaskyldu og hafði V greitt bætur vegna slyssins sem A taldi ekki fullnægjandi. Aðilar deildu um hvort draga skyldi frá bótum til A eingreiðsluverðmæti örorkulífeyris frá lífeyrissjóði sem hann naut við batahv örf samkvæmt 4. málslið 4. mgr. 5. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993. Landsréttur vísaði til þess að eftir batahvörf, en áður en aðilar máls gengu til uppgjörs, hafi orkutap A verið metið að nýju af lífeyrissjóði sem hafi leitt til þess að hann nyti ekki lengu r örorkulífeyris hjá sjóðnum. V hefði ekki fært fram gögn eða rök fyrir því að örorkumat A hjá lífeyrissjóðnum væri líklegt til að breytast þannig að hann myndi á ný njóta réttinda til örorkulífeyris hjá sjóðnum. Yrði fallist á kröfu V myndi það við þessar aðstæður leiða til þess að A fengi tjón sitt ekki að fullu bætt í samræmi við þau grundvallarsjónarmið sem lægju að baki reglum skaðabótalaga. Voru kröfur A því teknar til greina. Dómur Landsréttar Mál þetta dæma landsréttardómararnir Davíð Þór Björgvinsson og Jóhannes Sigurðsson og Sigríður Ingvarsdóttir , settur landsréttardómari. Málsmeðferð og dómkröfur aðila 1 Áfrýjandi skaut málinu til Landsréttar 9. apríl 2019 . Áfrýjað er dómi Héraðsdóms Reykjavíkur mars 2019 í málinu nr. E - /20 18 . 2 Áfrýjandi krefst sýknu af öllum kröfum stefnda. Þá krefst hann aðallega málskostnaðar í héraði og fyrir Landsrétti en til vara að málskostnaður verði látinn niður falla . 3 Stefndi krefst staðfestingar hins áfrýjaða dóms og málskostnaðar fyrir Landsrétti. Niðurstaða 4 Mál þetta lýtur að uppgjöri á skaðabótum vegna slyss sem stefndi varð fyrir 2014 um borð í fiskiskipinu . Í málinu er deilt um hvort miða skuli frádrátt samkvæmt 4. 2 mgr. 5. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993 við batahvörf, sem í gögnum málsins er vísað til sem stöðugleikatímapunkts, eða síðari dagsetningu. Í útreikningum tryggingarstærðfræðings á reiknuðu endurgreiðsluverðmæti örorkulífeyris frá lífeyrissjóðnum er miðað vi ð þau réttindi sem stefndi naut við batahvörf. 5 Í 4. málslið 4. mgr. 5. gr. skaðabótalaga kemur fram að frá skaðabótakröfu skuli draga 40% af reiknuðu eingreiðsluverðmæti örorkulífeyris frá lífeyrissjóði og skal við útreikninginn miðað við 4,5% ársávöxtun. Í ákvæðinu er ekki kveðið á um hvort miða skuli við stöðu tjónþola hjá lífeyrissjóði við batahvörf, ólíkt því sem segir í 1. mgr. sömu greinar um mat á bótum fyrir varanlega örorku. Ákvæði 4. mgr. 5. gr. tók á sig núverandi mynd að þessu leyti þegar því v ar breytt með 4. gr. laga nr. 37/1999. Samkvæmt eldra ákvæðinu voru greiðslur sem tjónþoli fékk frá þriðja manni vegna líkamstjóns, þar með talið lífeyrissjóði, ekki dregnar frá við uppgjör bóta fyrir varanlega örorku. 6 Í athugasemdum við 4. gr. frumvarps s em varð að lögum nr. 37/1999 kemur meðal annars fram að lagt sé til að til frádráttar bótum fyrir varanlega örorku komi greiðslur af félagslegum toga sem komi í hlut tjónþola vegna örorkunnar. Þá kemur fram að lengi hafi verið álitamál hvernig fara beri me ð örorku lífeyri við uppgjör slysabóta. Rétt til örorkulífeyris öðlist menn með iðgjaldagreiðslum til lífeyrissjóðs. Í eðli sínu sé örorkulífeyrir samsettur annars vegar sem tryggingabætur sem tjónþoli hafi sjálfur greitt iðgjald af og hins vegar sem trygg ingabætur þar sem vinnu veitandi greiði iðgjaldið. Algengast sé að launþeginn greiði 4% tekna sinna í lífeyrissjóðsiðgjald en vinnuveitandinn 6% ofan á greidd laun. Iðgjaldshluti vinnu veitandans sé þó stundum hærri. Samkvæmt lögum nr. 129/1997 um skyldutr yggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða sé öllum launamönnum og þeim sem stunda atvinnu rekstur eða sjálfstæða starfsemi skylt að tryggja sér lífeyrisréttindi með aðild að lífeyris sjóði. Vegna lagaskyldunnar megi færa fyrir því rök að réttur t il örorkulífeyris sé annars eðlis en bótaréttur sem fáist úr frjálsum slysatryggingum. Örorkulífeyrir sé, vegna lagaskyld - unnar, nær því að vera félagslegt úrræði. Áður en skaðabótalögin tóku gildi árið 1993 hafi dómstólar haft verðmæti örorkulífeyris til hliðsjónar við ákvörðun bóta, án þess þó að verðmætið væri dregið frá að fullu við ákvörðunina. Almennt öðlist tjón þoli ekki rétt til örorkulífeyris frá lífeyrissjóði nema varanleg örorka hans sé a.m.k. 40%. 7 Eins og ráðið verður af tilvitnuðum athugasemdu m við 4. gr. frumvarps, sem varð að lögum nr. 37/1999, er tilgangur reglna skaðabótaréttarins um bætur fyrir varanlega örorku að bæta tjónþola tap á atvinnutekjum sem hann mun að líkindum verða fyrir í framtíðinni þannig að hann verði jafnsettur og ef tjón ið hefði aldrei orðið, eins og nánar er lýst í hinum áfrýjaða dómi. Samkvæmt 1. mgr. 5. gr. skaðabótalaga miðast mat á varanlegri örorku við batahvörf, sem er það tímamark þegar heilsufar tjónþola er orðið stöðugt og ekki er að vænta frekari bata. 8 Samkvæmt greinum 12.1 og 12.3 í samþykktum Lífeyrissjóðs um lágmarksréttindi og fleira frá 8. maí 2015 á sjóðfélagi, sem verður fyrir orkutapi sem talið sé að svari til 50% örorku eða meira og hafi greitt í lífeyrissjóð í a.m.k. tvö ár, rétt á örorkulífeyri úr 3 sjóðnum, enda hafi hann orðið fyrir tekjuskerðingu af völdum orkutapsins. Fram kemur í grein 12.4 að hundraðshluta orkutaps og tímasetningu þess skuli ákveða á grundvelli örorkumats trúnaðarlæknis sjóðsins samkvæmt reglum um læknisfræðilegt örorkumat og að fengnum upplýsingum um heilsufarssögu og starfsorku sjóðfélaga aftur í tímann. Fyrstu þrjú árin eftir orkutapið skuli örorkumat aðallega miða við vanhæfni sjóðfélaga til að gegna því starfi er hann hefur gegnt en að því tímabili loknu skuli orkutap metið á ný með tilliti til vanhæfni sjóðfélaga til almennra starfa, nýrra upplýsinga um heil sufar og störf og árangurs af endurhæfingu. Orkutap skuli síðan endurmetið eftir því sem stjórn sjóðsins telji ástæðu til. 9 Dómar Hæstaréttar Íslands sem raktir eru í héraðsdómi, þar sem reynt hefur á frádrátt bóta samkvæmt 4. mgr. 5. gr. skaðabótalaga, eig a það sameiginlegt að þar hafa tjónþolar notið bóta við batahvörf og að endurmat á örorku mundi ekki breytast í þeim mæli í framtíðinni að ekki væri unnt að draga reiknaðar örorkubætur frá skaðabótum vegna varanlegrar örorku. Atvik þessa máls eru ósambæril eg, enda liggur fyrir að eftir batahvörf, en áður en aðilar máls gengu til uppgjörs, var orkutap stefnda metið að nýju af Lífeyrissjóði , sem leiddi til þess að stefndi naut ekki lengur réttar til örorkulífeyris hjá lífeyrissjóðnum. Við batahvörf voru u mtalsverðar líkur á því að réttindi stefnda til örorkulífeyris myndu skerðast þar sem framtíðarviðmið örorkulífeyrisréttinda hans hjá lífeyrissjóðnum skyldu samkvæmt samþykktum hans miða við örorku til almennra starfa en ekki sjómennsku. Áfrýjandi ber sönn unarbyrðina fyrir réttmæti þess frádráttar sem hann gerði við bótauppgjörið. Hann hefur á hinn bóginn ekki fært fram gögn eða rök fyrir því að örorkumat stefnda hjá lífeyrissjóðnum sé líklegt til að breytast þannig að hann muni á ný njóta réttar til örork ulífeyris hjá sjóðnum. Yrði fallist á kröfu áfrýjanda myndi það við þessar aðstæður leiða til þess að stefndi fengi tjón sitt ekki að fullu bætt í samræmi við þau grundvallarsjónarmið sem liggja að baki reglum skaðabótalaga. Að þessu gættu en að öðru leyti með vísan til forsendna hins áfrýjaða dóms verður hann staðfestur. 10 Áfrýjanda verður gert að greiða stefnda málskostnað fyrir Landsrétti eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Héraðsdómur skal vera óraskaður. Áfrýjandi, Vörður tryggingar hf., greiði stefnda, A , 1.000.000 króna í málskostnað fyrir Landsrétti. 4 Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur miðvikudaginn 20. mars 2019 I. Dómkröfur o.fl.: Mál þetta var höfðað 23. maí 2018 og dómtekið 28. febrúar 2019. Stefn Vörður trygg ingar h f., Borgartúni 25, Reykjavík. Stefnandi krefst þess að stefndi verði dæmdur til að greiða honum 28.866.081 krónu með 4,5% vöxtum samkvæmt 16. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993 frá 12. febrúar 2016 til 2. janúar 2017, en með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu af 17.180.256 krónum en 4,5% vöxtum af 11.685.825 krónum frá þeim degi til 16. mars 2018, en með dráttarvöxtum af 28.866.081 krónu frá þeim degi til greiðsludags. Þá er krafist málskostnaðar að skað lausu að mati dómsins, í samræmi við þá hagsmuni sem í húfi eru og vinnu mál flytjanda, og að tekið verði tillit til virðisaukaskatts á málflutningsþóknun. Stefndi krefst sýknu af öllum kröfum stefnanda og að stefnandi verði dæmdur til greiðslu málskostnaðar, e n til vara að kröfur stefnanda verði lækkaðar verulega og máls kostnaður verði látinn niður falla. II. Málsatvik: 1. paskrá. Heimahöfn skips andi varð óvinnufær eftir slysið og leitaði sér læknis aðstoðar og sjúkra þjálfunar til að ná bata. Stefnandi hafði starfað mestalla sína starfs ævi fram að slysinu við sjómennsku á fiskiskipum, sem háse ti, matsveinn og vélar vörður, og hafði lokið hluta af námi í vél stjórn. Stefn andi var tryggður hjá stefnda samkvæmt kjara samn ings bundinni slysa trygg ingu sjó manna, sbr. 172. gr. siglingalaga nr. 34/1985, en bætur sam kvæmt slysatrygg ing un ni eru ákvarð aðar á grundvelli laga nr. 50/1993 með síðari breyt ingum. 2. kvæmt lög um nr. 129/1997 um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi líf eyris sjóða, sbr. síðari breyt ingar. Með matsgerð B læknis, dagsettri 21. apríl 2016, til Lífeyris Samkvæmt því mati var örorka stefn anda til fyrri starfa talin vera 100% frá slys degi til 30. apríl 2017 og var meðal annars tekið fram að stef nandi myndi ekki stunda sjómennsku framvegis. 3. Með sameiginlegri matsbeiðni aðila, dagsettri 4. nóvember 2015, var óskað eftir því að C læknir og D lögmaður mætu tíma bundnar og varan legar afleiðingar slyssins á grundvelli laga nr. 50/1993. Í matsger ð C og D, dagsettri 25. nóvember 2016, greinir meðal annars að tímabil tímabundins atvinnutjóns samkvæmt 2. gr. laga nr. 50/1993 hafi verið metið og það talið eiga við frá slysdegi til 12. febrúar 2016, þegar stöðug leika tíma punkti var náð. Tímabil þján inga samkvæmt 3. gr. sömu laga hafi verið metið og það talið eiga við í jafn langan tíma. Varanlegur miski sam kvæmt 4. gr. lag anna var hæfi lega metinn 18 stig. Þá var varanleg örorka sam kvæmt 5. gr. laga nr. 50/1993 metin 40%. 4. Með bréfi til stef nda 2. desember 2016 krafðist stefnandi uppgjörs bóta fyrir tíma bundnar og varanlegar afleiðingar slyssins, sbr. fyrrgreinda matsgerð C og D frá 25. nóvember sama ár. Af því tilefni óskaði stefndi eftir útreikningi trygg inga stærð fræðings á eingreiðs lu verð mæti bóta greiðslna frá líf eyris sjóðum til stefn anda vegna slyss ins, sbr. 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993 með síðari breytingum. 5 Sam kvæmt út reikn ing um tryggingastærðfræðingsins, dagsettum 9. febrúar 2017, var ein greiðslu ve rð - mæti bóta greiðslna frá lífeyrissjóðum frá fyrrgreindu tíma marki stöðug l eikatímapunkts til 67 ára aldurs stefn - anda metið 20.101.601 króna mið að við 50% örorku og 37.281.858 krónur mið að við 100% ör orku. 5. Stefnandi leitaði til E, læknis við Heil brigðis stofnun Suður settu 8. mars 2017, greindi meðal annars að stefnandi teldist vinnufær til almennra starfa frá og með dag setningu vott orðsins en hann væri hins vegar óvinnu fær t il að starfa á sjó og til erfiðis - vinnu. Með matsgerð B, læknis, dagsettri 23. mars 2017, til Líf eyris læknisvottorðs, var orkutap stefn anda endurmetið. Í þeirri matsgerð var lagt til grund vallar að ör orka stefnanda til fyrri sjó manns starfa og erfiðis starfa væri 100% og að hún væri varan Ör orka til annarra almennra starfa væri hins vegar minni en 40%. Að þessu virtu miðaði lífeyrissjóðurinn við að örorkulífeyrisgreiðslu r frá sjóðnum til stefnda féllu niður frá þeim tíma, sbr. grein 12.1 í sam þykktum líf eyris sjóðsins um lágmarks réttindi og fleira. 6. Bótatilboð stefnda var sent til lögmanns stefnanda með tölvuskeyti 6. apríl 2017. Tilboðið var sett fram með fyrirvara , og þá sérstaklega varðandi ein greiðslu verð mæti örorkulífeyris frá lífeyrissjóðnum samkvæmt 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993. Í því til boði var miðað við að stefnandi fengi 50% áframhaldandi örorkumat hjá lífeyris sjóðn um. Að sögn stefnda gerði hann þetta í sáttatilgangi enda hefði legið fyrir að stefn andi væri metinn til 100% tíma bund innar örorku hjá líf eyris sjóðn um á stöðug leikatíma punkti 12. febrúar 2016 og að út reikn ingur trygginga stærð fræð ings ins hefði tekið mið af því. Vís að var til hins sam eigin lega örorkumats um langan starfsferil stefnanda á sjó og að hann hefði tjáð sig um það á matsfundi að hann ætti erfitt með að sjá atvinnu möguleika sína á öðrum svið um. Þá benti stefndi á að fram kæmi í ör orku matinu að ein k enni stefn anda í kjöl far slyssins myndu há hon um að einhverju marki við léttari störf þrátt fyrir að þau reyndu ekki jafn mikið á líkam lega burði. Að því virtu teldi stefndi að allar líkur væru á því að stefnandi yrði metinn hið minnsta til 50% lág marks örorku hjá lífeyrissjóðnum og að hann myndi í fram tíð inni þiggja greiðslur þaðan. Kæmi hins vegar annað í ljós, til dæmis að stefn andi yrði áfram að fullu óvinnu fær, þá áskildi stefndi sér allan rétt til að endur skoða frádráttinn til hæ kkunar. Lögmaður stefnanda óskaði eftir því við stefnda 7. apríl 2017 að félagið uppfærði bóta tilboð sitt miðað við fyrrgreindar niðurstöður lífeyrissjóðsins 23. mars sama ár um að örorkulífeyrisgreiðslur féllu niður. Með svari stefnda 25. apríl 2017 v ar beiðn inni hafnað en fyrra bótatilboð áréttað. Í svar inu var lagt til grund vallar að miða ætti við stöðu tjón þola á stöðugleikatímapunkti þegar kæmi til frádráttar á grund velli 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993 vegna eingreiðslu verð mætis öror kulífeyris frá líf eyris sjóði. Með þessu væri miðað við sama tímamark og ætti við um varan lega ör orku. Hið sama ætti við þótt fyrir lægi að frek ari greiðslur myndu ekki berast að svo stöddu. Önnur niður staða væri í andstöðu við mark mið laga nr. 50/1993 um endan legt uppgjör og var vís að til nánar tilgreindra dóma Hæsta réttar Íslands. Þessu til viðbótar var tekið fram að stefn di teldi að það væri stefn anda í hag að í bótauppgjöri yrði ekki miðað við 100% greiðslur úr lífeyrissjóði til fr amtíðar, eins og hugsanlega væri rétt að gera, og stefndi myndi gera fyrirvara um í upp gjöri aðila. Þá ítrekaði stefndi fyrra bótatilboð sitt en taldi rétt að ágreiningur um hvort frádráttur vegna eingreiðslu verð mætis ör orku lífeyris væri réttmætur my nda fara fyrir dóm stóla svo skýrt fordæmi fengist fyrir því hvort síð ari breyting á bótarétti tjónþola hjá lífeyrissjóði gæti breytt for sendum upp gjörs. 7. Aðilar náðu ekki saman um framangreindan ágreining. Fullnaðaruppgjör sam kvæmt lögum nr. 5 0/1993 fór fram 4. maí 2017 á grundvelli hinnar sameiginlegu mats gerðar C og D, dagsettrar 25. nóvember 2016. Uppgjörið var með fyrirvara næðist ekki sam komulag um bætur. Í bótauppgjörinu var meðal annars lagt til grund vallar að frá dráttur yrði frá bótum stefn anda fyrir varanlega örorku miðað við að hann fengi 50% örorkulíf eyris greiðslur frá apríl 2017 og þar til hann næði 67 ára aldri. Nánar til tekið nam frá drag stefnda frá 6 bótum stefnanda vegna örorku lífeyris greiðslna samtals 20.101.601 k rónu, þar af 2.921.345 krónum vegna slíkra greiðslna sem stefnandi fékk frá stöðugleika tímapunkti til og með mars 2017, sem ekki var ágrein ingur um. Því til við bótar var hins vegar miðað við að hann sætti frádragi að fjár hæð 17.180.256 krónur vegna tí ma bils ins frá apríl 2017 til 67 ára aldurs stefnanda. Stefnandi tók á móti bóta greiðslu stefnda með nokkrum fyrir vörum af hans hálfu sem skráðir voru á fylgiskjali með kvittun um full naðaruppgjör. Fyrirvararnir voru meðal annars um lögmæti fyrr grei nds frá dráttar vegna greiðslna frá líf eyrissjóði frá apríl 2017 til 67 ára aldurs og einnig um hugsan legan rétt hans til frek ari bóta yrði varanleg ör orka eða miski síðar met inn hærri en sam kvæmt fyrr greindri matsgerð. 8. Í framhaldi af bótauppg jörinu óskaði stefnandi eftir mati dómkvaddra matsmanna á afleiðingum slyssins með tilliti til varanlegs miska og varanlegrar örorku, sbr. 4. og 5. gr. laga nr. 50/1993 með síðari breytingum. Í matsgerð dómkvaddra matsmanna, F bæklunarlæknis og G lögmanns, dagsettri 12. febrúar 2018, voru niðurstöður matsgerðar C og D um varanlegan miska og stöðug leikatíma punkt stefnanda óbreyttar. Varanleg örorka hans var hins vegar metin 50% og þar með hækkuð um 10% frá því sem var í hinni fyrri matsgerð. Með tölvu skeyti til stefnda 16. sama mánaðar krafðist lögmaður stefnanda greiðslu á frek ari skaða bótum til stefnanda að fjárhæð 11.685.825 krónur, auk vaxta og kostn aðar, á þeim grundvelli að varanleg örorka væri 10% hærri en miðað hefði verið við í fyrr grei ndu bótauppgjöri. Þá var áréttað að hluti bóta fyrir varanlega örorku sam kvæmt fyrri matsgerð væri enn ógreiddur. Viðbótarkröfunni var hafnað með tölvuskeyti stefnda 20. mars sama ár. Í því skeyti var áréttað að félagið teldi rétt að miða frádrátt sam kv æmt 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993 við stöðu tjónþola á stöðugleikatímapunkti. Vísað var til þess að stefn andi hefði verið algjörlega óvinnufær frá slysdegi og ekki verið á vinnumarkaði frá þeim degi. Við fyrra uppgjör hefði félagið ákveðið að miða einun gis við 50% greiðslur frá líf eyris sjóði til fram búðar í stað 100%, sem félagið hefði áskilið sér að endur skoða ef stefn andi yrði áfram óvinnufær. Þá var vísað til niðurstöðu dómkvaddra mats manna þar sem fram kæmi að stefnandi hefði ekki stunda ð neina launaða vinnu eftir slysið og að hann hefði upplýst að öll störf sem tengdust menntun hans væru líkamlega krefj andi. Dómkvaddir matsmenn hefðu því hækkað varanlega örorku hans úr 40% í 50%. Teldi stefndi því að að miða ætti frádrátt við 100% greið slur úr líf eyrissjóði til 67 ára aldurs enda hefði félagið áskilið sér rétt til að endurskoða frá drátt á síðari stig um. Þá taldi stefndi, miðað við þessar forsendur, að félagið væri búið að ofgreiða stefn anda 5.494.432 krónur og að þessu virtu hafnaði félagið frekari bótagreiðslum vegna slyss ins. III. Helstu málsástæður og lagarök stefnanda: Stefnandi gerir í málinu kröfu á hendur stefnda um greiðslu eftirstöðva bóta fyrir varanlega örorku úr slysatryggingu sjómanna vegna afleiðinga sjóvinnuslyss [ hvorki ágreiningur um bótaskyldu stefnda né niður stöðu matsgerðar dómkvaddra matsmanna um 50% varanlega örorku vegna af leiðinga slyssins. Þá sé heldur ekki deilt um útreikning á bótum til hans fyrir varan - leg a örorku. Ágreiningurinn taki hins vegar til þess hvort heimild sé fyrir frá dragi sam kvæmt 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993 frá bótum stefnanda fyrir varanlega örorku. Nánar tiltekið snýst ágreiningurinn um það hvort slík heimild sé fyrir hendi eftir ma rs 2017 með tilliti til endur mats Líf almennra starfa sem leitt hafi til þess að stefnandi átti ekki lengur rétt á örorku lífeyris greiðslum frá sjóðn um sam kvæmt sam þykkt um hans. Stefnandi tekur fram að við up pgjör bóta samkvæmt fyrri matsgerð hafi stefnda verið heimilt að draga fjárhæð frá bótum stefnanda fyrir varanlega örorku sem nemi 40% af reiknuðu eingreiðsluverðmæti örorkulífeyrissjóðsgreiðslna stefnanda frá stöðug leikatíma punkti fram í mars 2017 . Frá þeim tíma hafi þær greiðslur hins vegar fallið niður. Frekara frádrag eftir þann tíma hafi því verið óheimilt þar sem stefn andi njóti ekki lengur fyrrgreinds örorkulífeyrisréttar. Að mati stefnanda hljóti það að vera for senda fyrir slíku frádragi að hann eigi rétt til slíkra greiðslna. Að því virtu eigi við bótar frádrag stefnda ekki rétt á sér og afstaða 7 hans til þess sé fjarstæðukennd og standist ekki skoðun. Þá hafi dómar sem stefndi vísi til ekki fordæmisgildi þar sem máls atvik séu ósambærileg. Stefnandi vísar til þess að við uppgjör bóta samkvæmt matsgerð, dagsettri 25. nóv ember 2016, hafi stefndi að ósekju haldið eftir 17.180.256 krónum þar sem hann hafi talið að heimilt væri að draga frá bótum stefnanda fjárhæð sem næmi 40% af reikn uðu eingreiðsluverðmæti miðað við 50% örorkulífeyrisgreiðslur til stefnanda, vegna tíma bilsins frá apríl 2017 uns stefnandi næði 67 ára aldri. Niðurstaða dóm kvaddra mats - manna hefði svo leitt til viðbótarbótaréttar stefnanda að fjárhæð 11.685 .825 krónur vegna hækkunar á varanlegri örorku. Eftir að stefnandi hafi krafið stefnda um þá fjárhæð hafi stefndi breytt afstöðu sinni til frádrags og talið sér heimilt að miða við 100% örorkulífeyrisgreiðslur í stað 50% áður. Stefndi hafi því talið sér he imilt að draga 34.360.512 krónur frá bótum stefnanda fyrir varanlega ör orku, vegna tímabilsins frá apríl 2017 til 67 ára aldurs hans. Að því virtu hefði stefndi hafnað kröfu stefn anda um greiðslu viðbótarbóta og lagt til grundvallar að hann hefði ofgre itt honum bætur fyrir varanlega örorku að fjárhæð 5.494.432 krónur. Stefnandi byggir á því að augljóst sé að viðbótarfrádrag stefnda sé óheimilt sam kvæmt lögum nr. 50/1993, einkum miðað við gagnályktun frá 4. mgr. 5. gr. laganna. Þá telur stefnandi að afstaða stefnda fái ekki samrýmst reglum kröfuréttar, meðal annars um óréttmæta auðgun, né heldur skilmálum gildandi vátryggingar. Telur stefn andi að engin stoð sé fyrir þeirri lögskýringu stefnda að fái tjónþoli greiddan tíma - bund inn ör orku lífeyri f rá lífeyrissjóði á stöðugleikatíma punkti þá leiði það til þess að heimilt sé að miða við að áframhald verði á líf eyrisgreiðslum til 67 ára aldurs, og jafn vel þó að það liggi fyrir að svo sé ekki í raun og veru. Hug lægt mat stefnda geti ekki ráðið því h versu háa fjár hæð honum sé heimilt að draga frá lögmætum bóta kröfum stefnanda. Þessu til við bótar byggir stefnandi á því, fallist dómstólar á það að við bótar frádragið sé heimilt, að stefndi sé engu að síður bundinn af bótauppgjöri sínu 4. maí 2017, en da hafi hann ekki gert fyrirvara í uppgjörinu um að frádragið skyldi vera hærra. Stefnandi tekur fram að samkvæmt framangreindu sé höfuðstóll bótakröfu hans í máli þessu 28.866.081 króna og beri krafan 4,5% vexti frá stöðug leika tímapunkti 12. febrúar 20 16, en dráttarvexti af 17.180.256 krónum frá 2. janúar 2017, þegar mán uður var liðinn frá því að bótakrafa var gerð á grundvelli fyrra matsins, og af 28.866.081 krónu frá 16. mars 2018, þegar mánuður var liðinn frá því að stefnda var send bóta krafa á gru ndvelli matsgerðar dómkvaddra matsmanna. Um málskostnaðarkröfu vísar stefnandi til XXI. kafla laga nr. 91/1991 um með ferð einkamála. Í því sambandi tekur hann fram að sérstaklega eigi að líta til 131. gr. þeirra laga þar sem hann telji að varnir stefnda séu fráleitar. Þá vísar stefnandi til laga nr. 50/1988 um virðisaukaskatt varðandi málflutningsþóknun. Um lagarök að öðru leyti vísar stefnandi til ákvæða laga nr. 50/1993 með síðari breytingum, auk skil mála slysa - trygg ingar sjómanna hjá stefndu. Einni g vísar stefnandi til laga nr. 30/2004 um vá trygg ingarsamninga og dómafordæma Hæstaréttar Íslands án frekari til grein ingar. Þessu til viðbótar, að því er varðar vexti og dráttarvexti, vísar stefnandi til laga nr. 38/2001 og laga nr. 50/1993. Hels tu málsástæður og lagarök stefnda: Stefndi tekur fram að ágreiningur aðila afmarkist við það hvort heimilt sé að draga frá greiðslu vegna varanlegrar örorku stefnanda áætlaðar örorkulífeyrisgreiðslur frá lífeyris sjóðum, sbr. 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/199 3. Stefndi reisir sýknukröfu á því að stefnandi hafi fengið að fullu greitt tjón vegna varanlegrar örorku í umræddu slysi. Nánar tiltekið varðandi sýknukröfu vísar stefndi til þess að samkvæmt 1. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993 skuli greiða skaðabætur fyrir varanlega örorku, valdi líkamstjón, þegar heilsufar tjónþola er orðið stöðugt, varanlegri skerðingu á getu til að afla vinnu tekna. Um sé að ræða bætur sem greiddar séu fyrir líkindatjón fram í tímann. Við tíma mark á mati tjónsins sé tekið mið af ástandi tjónþola á stöðugleikatímapunkti en þá sé heil brigðisástand tjónþola orðið stöðugt að mati matsmanna sem leggi mat á varan legar afleiðingar slyss. Í tilfelli stefnanda hafi stöðugleikatímapunktur verið ákveðinn 12. febrúar 2016 samkvæmt nið urstöðu matsgerðar C læknis og D lögmanns, dagsettri 25. nóvember sama ár. Þá sé ekki ágrein ingur hjá aðilum um tímamark stöðug leika tímapunkt sins. Mat á varan leg um afleiðingum slyss miðist við stöðuleikatíma punkt, þegar fyrir liggi samkvæmt lækni s fræðilegu mati að ekki verði að vænta frekari bata á heilsu fari tjónþola í kjölfar slyss. Þann 12. febrúar 2016 hafi því ekki verið að vænta frek ari bata á heilsu stefn anda og 8 læknisfræðilegt mat og bótauppgjör hafi því sam kvæmt lögum nr. 50/1993 átt að taka mið af stöðu stefn anda á þeim degi. Á stöðugleikatímapunkti, 12. febrúar 2016, hafi stefnandi verið metinn til 100% ör orku til fyrri starfa fa 100% frá slys degi 17. mars 2014 til 30. apríl 2017. Fyrir liggi, og sé í reynd óumdeilt, að stefnandi hafi á stöðug - leikatímapunkti átt rétt á mánaðarlegum greiðslum úr lífeyrissjóði vegna slyss ins. Þegar að bótauppgjöri hafi komið hafi því bæði verið eðlilegt og það sam rýmst ákvæðum skaðabótalaga að þær greiðslur yrðu færðar til eingreiðslu verðmætis svo unnt væri að draga þær fjárhæðir frá skaðabótakröfu. Niðurstaða trygg inga stærð - fræð ings sé óumdeild og stefnandi hafi ekki bent á neina ann marka á þeim út reikn ing um sem ættu að leiða til þess að ekki væri unnt að leggja út reikn ingana til grund vallar bóta uppgjöri vegna slyssins. Stefndi tekur fram að hann byggi á því að frádrátt vegna lífeyrisgreiðslna sam kvæmt 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993 eigi að miða við það tímamark þegar heilsa stefn anda hafi verið orðin stöðug, sem sé sama tímamark og gildi um 1. mgr. 5. gr. lag anna. Óumdeilt sé að stöðugleikatímapunktur stefnanda hafi samkvæmt mati verið mið aður við 12. f ebrúar 2016. Stefnda hafi því borið að miða frádrátt vegna greiðslna frá líf eyrissjóði við það tímamark sem samkvæmt markmiði laga nr. 50/1993 ætti að vera endan legt. Ekkert í lögum nr. 50/1993 bendi til þess að miða eigi frádrátt sam kvæmt ákvæðinu við annað tímamark en mælt sé fyrir um í 1. mgr. 5. gr. laganna. Stefndi tekur fram að ef túlkun og málatilbúnaður stefnanda yrði ofan á þá myndi það leiða til mikillar réttaróvissu enda sé þá sá möguleiki fyrir hendi að bóta uppgjör verði aldrei endan leg t þar sem bæði tjónþolar og vátryggingafélög gætu, þegar þannig stæði á, breytt forsendum uppgjörsins eftir á vegna þess að greiðslur frá lífeyris sjóði og almanna tryggingum hefðu breyst til ýmist lækkunar eða hækkunar. Stefndi telur að sú til högun get i ekki gengið þegar litið sé til eðlis skaða bóta uppgjörs og markmiða með lög um nr. 50/1993. Stefndi vísar til þess að samkvæmt dómafordæmum Hæstaréttar beri að miða fram tíðarfrádrátt vegna greiðslna af félagslegum toga við stöðugleikatímapun kt. Eins og með varanlega örorku byggist frádráttur samkvæmt fyrrnefndri 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993 á líkindamati og reglurnar séu hlutlægar á þann veg að samkvæmt þeim sé farið á sama hátt með alla tjónþola sem eins hátti til um. Eðli máls samkvæmt s éu greiðslur úr lífeyrissjóði háðar óvissu að því leyti að örorka sé metin á nýjan leik á nokkurra mánaða fresti. Þannig hátti til með stefnanda. Óvíst sé hver verði niður staða mats læknis þegar núgildandi örorkumat hafi runnið sitt skeið á enda. N iðurstaða mats gerðar dómkvaddra matsmanna um 50% varanlega örorku stefnanda bendi til þess að stefn andi muni þiggja greiðslur frá lífeyrissjóði í framtíðinni þótt núgildandi mat á orku tapi leggi til grundvallar að stefnandi sé með meira en 50% vi nnugetu til almennra starfa. Í þessari aðstöðu komi í reynd skýrt fram nauðsyn þess að frá dráttur frá varan legri örorku miðist við stöðugleikatímapunkt hverju sinni og niður stöðu mats manna um varanlega örorku. Annað myndi að mati stefnda le iða til réttaróvissu og ómöguleika við að ljúka bótauppgjöri endanlega. Þá byggir stefndi á því að niðurstaða dómkvaddra matsmanna styðji ekki þau sjónar mið stefnanda að hann muni aldrei framar þiggja greiðslur úr lífeyrissjóði vegna slyss ins. Stefn di telur að stefnandi geti ekki fullyrt þetta með fullri vissu. Skjóti það í reynd skökku við að stefnandi telji heilsufar sitt slíkt að hann hafi meira en 50% vinnu getu til almennra starfa í ljósi þess sem fram komi í niðurstöðu dómkvaddra mats manna og gögn málsins staðreyni. Þannig greini í niðurstöðu þeirra um varanlega ör orku stefnanda: Ljóst er að afleiðingar slyssins hafa haft umtalsverð áhrif á starfs getu mats beiðanda og hefur hann ekki stundað nein launuð störf eftir slysið. Mats me nn telja ennfremur mjög ólíklegt þegar horft er til eðli áverka, gagna málsins, við tals við matsbeiðanda á matsfundi og skoðun að hann muni eiga afturkvæmt í sjó manns störf. Ennfremur er starfsgeta hans til líkamlega krefjandi starfa í landi um tals vert skert. Hann ætti þó að geta unnið við léttari almenn störf í landi, t.d. störf sem tengjast sjávarútvegi. Stefndi tekur fram að hann telji að stefnandi geti ekki bæði haldið og sleppt. Lýs ingar stefnanda á afleiðingum slyssins á matsfundi hjá dómkvöddum mats mönn um, sem séu hluti forsendna fyrir niðurstöðu þeirra um varanlega örorka stefnanda, séu í engu samhengi við það sem stefnandi hafi lýst fyrir matslækni lífeyrissjóðs þegar hann gekkst undir mat á orkutapi. Í ljósi þess að stefnandi hafi nú fullyrt að vinnugeta hans sé umtalsvert meiri en á matsfundi hjá dómkvöddum mats mönnum sé í reynd full ástæða til þess að íhuga hvort endurmeta þurfi varanlega örorku stefnanda til lækk unar. 9 Þessu til viðbótar byggir stefndi á því að honum hafi verið heimilt, við útreikning bóta til handa stefnanda í kjölfar niðurstöðu dómkvaddra matsmanna, að draga frá greiðslunni eingreiðsluverðmæti örorkulífeyrisgreiðslna samkvæmt nýjum út reikning um og endur skoða fyrri frádrátt. Leiði það af meginreglu skaðabótaréttar að stefnandi eigi ekki rétt á hærri bótum en svari raunverulegu tjóni hans, auk þeirrar meginreglu kröfu réttar að sá sem hafi ofgreitt fé eigi rétt til endurgreiðslu þess sem ofgreitt sé. Í þessu sam - bandi beri að ítreka að nýir útreikningar hafi farið fr am vegna þess að stefn andi hafi samkvæmt niðurstöðu dómkvaddra matsmanna orðið fyrir meira tjóni en talið var við fyrra uppgjör, enda hafi varanleg örorka hans hækkað úr 40% í 50% með nýrri niður stöðu. Hækkun á varanlegri örorku stefnanda samkvæmt nið ur stöðu dóm kvaddra mats manna renni stoðum undir þau sjónarmið stefnda að allar líkur standi til þess að stefn andi muni fá greiðslur úr lífeyrissjóði vegna slyssins í fram tíðinni. Stefndi byggir þar með á því að honum hafi verið heimilt að draga áætlað ar greiðslur úr lífeyrissjóði frá bótum eins og staða stefnanda var á stöðugleika - tíma punkti. Ef túlkun stefnanda yrði ofar myndi það í reynd leiða til þess að hann fengi hærri bætur en svari raunverulegu tjóni hans, sem gengi í berhögg við þá meginreglu skaða bóta réttar að tjónþoli eigi ein ungis að fá raun tjón bætt. Varðandi varakröfu um lækkun á stefnukröfu tekur stefndi fram að hann byggi á því að miða eigi frádrátt vegna eingreiðsluverðmætis greiðslna úr lífeyrissjóði við 50% mat á orkutapi. Í því sambandi vísar stefndi til fyrri umfjöllunar varðandi aðal kröfu stefnda að breyttu breytanda. Samkvæmt niðurstöðu tryggingastærðfræðings nemi sá frádráttur 20.101.601 krónu sem draga eigi frá kröfu stefnanda á stöðugleika - tímapunkti 12. febrúar 2016. Þá tekur stefndi fram að verði fallist á kröfur stefnanda að hluta eða í heild þá sé því jafnframt mótmælt að krafa stefnanda eigi að bera dráttarvexti frá 2. janúar 2017, eins og krafist sé. Samkvæmt 9. gr. laga nr. 38/2001 beri skaðabótakröfur dráttarvexti að liðnum mánuði frá þeim degi er kröfuhafi lagði sannanlega fram upplýsingar sem þörf var á til að meta tjónsatvik og fjárhæð bóta. Útreikningur trygginga stærð fræð ings hafi fyrst legið fyrir 9. febrúar 2017. Þá fyrst hafi stefndi haft möguleika á að re ikna út fjárhæð bótatilboðs til stefnanda. Að mati stefnda séu engar forsendur til að miða við fyrra tímamark en þegar mánuður var liðinn frá því að útreikningurinn lá fyrir. Að því virtu eigi upphafstími dráttarvaxta að miðast við 9. mars 2017. Um lagarö k að öðru leyti vísar stefndi til fyrrgreindra laga auk meginreglna skaða bótaréttar. Þá tekur stefndi fram að krafa um málskostnað styðjist við 130. gr. laga nr. 91/1991 en jafnframt sé krafist álags á málskostnað sem nemi virðis auka skatti þ ar sem hann reki ekki virðisaukaskattsskylda starfsemi. IV. Niðurstöður: Meðal markmiðs og hlutverks skaðabótareglna er að veita þeim sem verður fyrir tjóni fjárhagslega uppreisn. Hann á að verða eins settur fjárhagslega og ef tjónið hefði ekki orðið. Sö mu meginreglur eiga við á sviði vátryggingaréttar. Markmið með bótum fyrir varanlega örorku er að bæta tjónþola tap á atvinnu tekjum sem hann mun að lík indum verða fyrir í framtíðinni vegna afleiðinga líkams tjóns og er um að ræða fram - tíðar spá. Me ð þessu er leitast við að vernda hags muni tjónþola sem felast í afla hæfi hans, það er getu hans til að afla atvinnutekna í fram tíðinni. Skerðing á þessari getu, sem að líkindum hefur í för með sér lægri atvinnutekjur í framtíðinni, á að leiða til þess a ð mismunurinn bætist. Samkvæmt 1. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993 mið ast mat á varan legri örorku við það tíma mark þegar heilsu far tjónþola er orðið stöð ugt. Er í því sam bandi miðað við batahvörf eða svo kall aðan stöðug leika tíma punkt en það við mi ð er fyrst og fremst reist á læknis fræði legu mati á því hvenær ekki megi vænta frekari bata eða hvenær heilsufar tjónþola er orðið stöðugt. Samkvæmt 4. málsl. 4. mgr. 5. gr. sömu laga skal draga frá skaðabótakröfu vegna varanlegrar örorku 40% af reiknuðu ein greiðslu verð mæti örorkulífeyris frá líf eyris sjóði og skal við útreikn ing inn miðað við 4,5% árs ávöxtun. Tilgangurinn með frá dráttarreglunni er að girða fyrir að tjón þoli auðgist á tjóninu vegna félagslegra greiðslna frá þriðja aðila samhlið a bótagreiðslu. Í máli þessu er ekki ágreiningur um bótaskyldu, tímamark stöðugleikatímapunkts, tölu legar forsendur við útreikninga eða varanlega örorku stefnanda sam kvæmt niður stöðu dómkvaddra matsmanna. Ágrein ingur - inn tekur til þess hvort frá drá ttur sam kvæmt 4. málsl. 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993 eigi rétt á sér vegna tjóns 10 stefnanda, eins og áður greinir. Í því ákvæði er ekki kveðið á um að miða skuli við stöðu tjónþola hjá lífeyris - sjóði á stöðug leika tímapunkti andstætt því sem kveðið er á um í 1. mgr. sömu lagagreinar um mat á bótum fyrir varanlega örorku. Stefndi byggir á því að rök rétt sé að miða við sama tímamark og það fái samrýmst dóma fordæmum Hæsta réttar Ís lands í mál um nr. 520/2002, 119/2005, 706/2009, 45/2012, 544/2012, 20/2 013 og 598/2017. Í þeim dómum hefur meðal annars verið lagt til grund vallar að miða beri fram tíðarfrádrátt, sbr. 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993, vegna greiðslna af félagslegum toga, við þann tíma þegar tjónþoli gat ekki vænst frekari bata og ætla út frá því hvernig mál þróist í fram tíðinni sam kvæmt meðaltalslíkindareglu. Þá byggir stefndi á því að frádrátturinn eigi enn fremur rétt á sér eins og mál stefnanda hafi þróast miðað við mat á varanlegri örorku hans og þá fyrirvara sem lágu til grund valla r bótauppgjöri þeirra. Fyrrgreindir dómar Hæsta réttar eiga það sammerkt í framangreindu tilliti að þar var verið að fjalla um greiðslur af félagslegum toga, einkum frá almannatryggingum, sem áttu sér stað á stöðugleikatímapunkti og tals verðar líkur stóðu til að myndu halda áfram í óbreyttri mynd um ókominn tíma. Í máli þessu háttar hins vegar svo til að stefn andi naut tímabundins örorku lífeyris frá Líf eyris rætt slys fram í mars 2017 miðað við 100% örorku til fyrra sjóm annsstarfs sam kvæmt ör orku mati trúnaðarlæknis sjóðsins 21. apríl 2016, sbr. eldra örorkumat sama læknis 8. mars 2015. Sam kvæmt grein 12.4 í sam þykkt um líf eyris - sjóðs ins var fyrr greind um örorkulífeyri frá upphafi ætlað að vera tímabundinn t il allt að þriggja ára og miðast við van hæfni stefnanda til að gegna fyrra starfi og tók ör orku matið mið af því. Eftir það tíma mark átti örorkulífeyririnn samkvæmt fyrr greindri grein í samþykktum líf eyris sjóðsins að sæta gagngerðri endur - skoðun á grund velli nýs mats trún aðar læknis sjóðsins á orku tapi og miðast við vanhæfni stefn anda til að gegna almenn um störfum o.fl. Lá þannig skýrt fyrir frá upphafi, sam kvæmt sam þykkt um lífeyris sjóðsins, að 100% ör orku stefn anda, sem í hans tilviki m iðaðist við sjó manns starf, var ekki ætlað að vera viðmið hjá sjóðnum um ókominn tíma með tilliti til áframhaldandi réttar stefn anda til örorku lífeyris. Þá liggur jafnframt fyrir að réttar staða stefn anda hjá sjóðn um til fram tíðar litið var endur m etin 23. mars 2017 til sam ræmis við áskilnað sam kvæmt grein 12.4 í samþykktum lífeyris sjóðs ins. Niður staða þess mats var sú að ör orkan var metin 40% til almennra starfa og leiddi það til þess að hann naut ekki lengur réttar til ör orku lífeyris hjá lífeyris sjóðn um, sbr. grein 12.1 í sam þykktum sjóðs ins. Endurmetin réttar staða stefn anda hjá lífeyrissjóðnum lá þannig fyrir áður en bóta uppgjör gagnvart stefnda fór fram 4. maí 2017. Var því ekki um að ræða ófyrir - sjáanlega breyt ingu eftirá í tengsl um við bóta uppgjörið sem var til þess fallin að ganga gegn meginmarkmiði laga nr. 50/1993 um endanlegt uppgjör skaða bóta. Hefur ekki þýðingu í þessu sam bandi þótt stefndi hafi ekki haft að komu að endurskoðun ör orku matsins hjá líf eyris sjóð num eða öflun gagna sem lágu því til grund vallar. Ekkert í samþykktum sjóðs ins, sbr. lög nr. 129/1997, né heldur í lögum nr. 50/1993, gerði ráð fyrir aðkomu stefnda að því mati. Að framangreindu virtu getur fyrr greind staða stefn anda hjá líf eyrissj óðnum á tíma marki stöðug leikatíma punkts ekki gefið raunhæfa mynd af því hvernig mál hans myndi þróast í fram tíðinni hjá sjóðnum sam kvæmt meðal tals líkinda reglu, eins og atvik um er hér hátt að. Þessu til viðbótar er ágreinings laust að stef nandi hefur ekki fengið greiddan örorkulífeyri frá líf eyris sjóðnum eftir mars 2017. Þá er ekkert í gögn - um málsins sem bendir til þess að slík áform séu uppi eða líkleg í lög skiptum stefn anda og sjóðs ins. Stefndi hefur ekki fært fram hald bær rök fyri r hinu gagnstæða. Niður staða dóm kvaddra mats manna, dagsett 12. febrúar 2018, um hærra ör orku stig stefn anda o.fl., sem stefndi hefur ekki hlutast til um að fá hnekkt með yfirmati, breytir ekki mynd inni af stöðu stefnanda í framangreindu ti lliti. Stefnandi hefur langa sam fellda sögu á vinnumarkaði fyrir umrætt slys samkvæmt upp lýs ing um úr mats gerðum. Sam kvæmt gögn um úr staðgreiðsluskrá ríkisskattstjóra liggur fyrir að stefn andi var á vinnu markaði árið 2018, eftir að niðurstaða dómkvaddra matsmanna lá fyrir. Við aðal meðferð var upplýst af lögmanni stefnanda að þar var um að ræða mann inum að stefn andi hefði nýlega tekið við starfi yfir manns staða og athafnir stefnanda, sem birtast með framan greind um hætti, standi til þess að vera með fulla þátttöku á vinnu mark aði til framtíðar litið sem taki til líkam lega létt ari almennra starfa í landi. Að mati dómsins samrýmist þetta nægjanlega for se ndum um ætlaða möguleika stefnanda til þátttöku á vinnumarkaði til framtíðar litið, sem greinir í örorkumati trúnaðar læknis lífeyrissjóðsins 23. mars 2017 og ör orku mati hinna dóm kvöddu matsmanna 12. febrúar 2018. Að mati dómsins er mála tilbún aður s tefnda ekki í nægjan legu samræmi við 4. mgr. 5. gr. laga nr. 50/1993 né heldur fyrr greindar megin reglur skaðabóta - og vá trygginga réttar um fullar bætur til tjónþola fyrir tjón, eins og hér 11 stendur á. Að öllu framan greindu virtu verður ekki fallist á með stefnda að til greina komi að miða frá drag frá bótum til stefn anda vegna varanlegrar ör orku við 40% hlut fall af reiknuðu ein greiðslu verðmæti örorku - lífeyris frá Lífeyris leikatímapunkti miðað við 100% örorku né heldu r mið að við 50% mat á orkutapi. Verður því hvorki fallist á aðal - né varakröfu stefnda. Að þessu virtu verður fallist á dóm kröfu stefnanda eins og hún er sett fram í stefnu um að stefnda verði gert að greiða honum 28.866.081 krónu. Í máli þessu er einnig uppi ágreiningur um upphafstíma dráttarvaxta samkvæmt 9. gr. laga nr. 38/2001, að því er varðar 2. janúar 2017. Stefndi mót mælir því tíma marki og byggir á því að hann hafi fyrst haft mögu leika á því að reikna út fjárhæð bóta tilboðs til stefnanda þegar útreikningar trygginga stærðfræðings lágu fyrir 9. febrúar 2017. Eigi því að miða upphafstíma dráttarvaxta við mánuð eftir þann tíma. Við úr lausn á þessu atriði er til þess að líta að í greinargerð stefnda sam kvæmt 2. mgr. 99. gr. laga nr. 91/1991 er tekið fram að hann hafi óskað eftir útreikn ingi trygg inga stærð fræð ingsins 9. febrúar 2017. Ekkert í málsgögnum liggur fyrir um aðra dag setn ingu í því sambandi. Að því virtu liggur fyrir að beiðninni var fyrst beint til trygginga - stærð fræðings ins rúmum tveimur mánuðum frá því að stefnandi sendi bóta kröfu til stefnda 2. desember 2016. Er það óvenjulega seint í almennu tilliti. Þá liggur fyrir að hin sam eiginlega matsgerð C og D lá fyrir í lok nóvember sama ár. Sam kvæmt dag setn ingum á gög n um virðast útreikn ingar trygginga stærðfræðings ins hins vegar hafa legið fyrir sama dag og kallað var eftir þeim. Að framan greindu virtu verður ekki fallist á með stefnda að unnt sé að miða upp hafs tíma við 9. febrúar 2017. Þykir rétt að fallast á me ð stefnanda að miða við 2. janúar sama ár, sem er mánuður eftir að bóta kröfu var fyrst beint að stefnda og hann gat brugðist við, sbr. 1. málsl. 1. mgr. 9. gr. laga nr. 38/2001. Verður því fallist á vaxta - og dráttar vaxta kröfu stefn anda eins og hún e r sett fram og nánar greinir í dóms orði. Með vísan til 129. og 1. mgr. 130. gr. laga nr. 91/1991 verður stefnda gert að greiða stefn anda málskostnað, annars vegar þóknun vegna vinnu lögmanns hans, sem telst hæfi lega ákveðin 1.300.000 krónur að teknu tilliti til virðisaukaskatts, og hins vegar vegna út lagðs kostn aðar stefn anda í tengslum við gagnaöflun frá dómkvöddum mats mönnum, 908.600 krónur, samtals 2.208.600 krónur. Af hálfu stefnanda flutti mál þetta Jónas Þór Jónasson lögmaður. Af hálf u stefnda flutti málið Eva B. Helgadóttir lögmaður. Daði Kristjánsson héraðsdómari kveður upp dóm þennan. D Ó M S O R Ð: Stefndi, Vörður tryggingar hf., greiði stefnanda, A, 28.866.081 krónu með 4,5% vöxtum samkvæmt 16. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993 fr á 12. febrúar 2016 til 2. janúar 2017, en með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu af 17.180.256 krónum en 4,5% vöxtum af 11.685.825 krónum frá þeim degi til 16. mars 2018, en með dráttarvöxtum af 28.866.081 krón u frá þeim degi til greiðsludags. Stefndi greiði stefnanda 2.208.600 krónur í málskostnað.